یک مسیر آموزشی دوساله برای دانش‌آموزان 16 تا 19 سال است. این برنامه در سراسر جهان توسط دانشگاه‌ها شناخته می‌شود و اعتبار بالایی دارد. IB فقط یک آزمون نیست؛ یک چارچوب آموزشی جامع است. دانش‌آموزان شش درس می‌خوانند و سه مؤلفه‌ی اصلی برنامه یعنی مقاله‌ی تحقیقاتی (Extended Essay)، نظریه‌ی دانش (Theory of Knowledge) و فعالیت‌های خلاقانه، ورزشی و خدماتی (CAS) را تکمیل می‌کنند.
ساختار برنامه IB
در IB، دانش‌آموزان باید از گروه‌های مختلف درسی انتخاب کنند. ریاضی یکی از بخش‌های الزامی است. انتخاب درس‌ها با توجه به علاقه، توانایی و هدف دانشگاهی انجام می‌شود. هدف برنامه، پرورش مهارت‌های تحلیلی، پژوهشی و بین‌رشته‌ای است. مسیر تحصیلی به‌گونه‌ای طراحی شده که هم عمق دارد و هم breadth مناسبی ارائه می‌کند.
دروس و سطوح ریاضی
ریاضی در IB در دو شاخه ارائه می‌شود: «تحلیل و رویکردها» (AA) و «کاربردها و تفسیر» (AI). هر کدام در دو سطح «استاندارد» (SL) و «بالاتر» (HL) قابل انتخاب است. انتخاب بین AA و AI به علاقه و مسیر دانشگاهی دانش‌آموزان بستگی دارد. ریاضی HL دشوارتر است و مباحث پیشرفته‌تری از جمله حساب دیفرانسیل و انتگرال را پوشش می‌دهد. همه‌ی دوره‌های ریاضی IB بر حل مسئله و کاربردهای واقعی تأکید دارند.
ارزیابی و نمره‌دهی
ارزیابی دروس ریاضی ترکیبی از آزمون‌های خارجی و یک پروژه‌ی ارزیابی داخلی است. آزمون‌ها معمولاً شامل دو یا سه بخش هستند. بخشی با ماشین‌حساب و بخشی بدون ماشین‌حساب برگزار می‌شود. تعداد سؤالات ثابت نیست و ترکیبی از سؤالات کوتاه و بلند ارائه می‌شود. هر درس با نمره‌ای بین 1 تا 7 سنجیده می‌شود که 7 بالاترین نمره است. نمره‌ی کل دیپلم از مجموع شش درس (حداکثر 42) به‌علاوه تا 3 امتیاز برای EE و TOK تشکیل می‌شود؛ در نتیجه حداکثر 45 است. حداقل نمره برای دریافت دیپلم 24 امتیاز است، با شرایط مشخص برای زیرنمره‌ها. در عمل، نمره‌ی 40 به بالا بسیار قوی و رقابتی محسوب می‌شود.
اهمیت نمرات IB
نمرات IB در بیش از 100 کشور پذیرفته می‌شود و هزاران دانشگاه بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کنند. بسیاری از دانشگاه‌ها پیشنهادهای خود را مشروط به نمرات می‌دهند؛ مثلاً «نمره‌ی کل 38 با 6 در ریاضی HL». عملکرد قوی در ریاضی HL می‌تواند اعتبار دانشگاهی یا پذیرش پیشرفته به همراه داشته باشد. نگاه بین‌المللی و استانداردسازی IB باعث شده این برنامه نزد مسئولان پذیرش مورد احترام باشد.
انتخاب بین IB و سیستم‌های دیگر
دانش‌آموزان معمولاً بین IB و مسیرهای دیگری مانند A-Level یا AP تصمیم می‌گیرند. دانشگاه‌ها برای هیچ‌کدام برتری ذاتی قائل نیستند و به تناسب رشته و نمرات نگاه می‌کنند. IB به‌دلیل ترکیب عمق درسی با مهارت‌های پژوهشی و بین‌رشته‌ای متمایز است. اگر به برنامه‌ای ساختارمند با ارزیابی‌های متنوع علاقه دارید، IB گزینه‌ی جذابی است.
نکات برای دانش‌آموزان ایرانی
در ایران، مدارس IB محدود هستند. با این حال، بسیاری از دانش‌آموزان ایرانی در خارج از کشور یا در مدارس بین‌المللی منطقه از این مسیر استفاده می‌کنند. بررسی پیش‌نیازهای دانشگاه‌های هدف پیش از انتخاب سطح ریاضی بسیار مهم است. برنامه‌ریزی برای پروژه‌ی داخلی و نگارش EE باید زود شروع شود تا فشار زمان کمتر شود. منابع تمرینی، نمونه‌سؤالات و راهنماهای رسمی می‌تواند روند آمادگی را تسهیل کند.
نتیجه‌گیری
برنامه IB چارچوبی جامع برای آماده‌سازی دانشگاهی ارائه می‌دهد. تأکید آن بر تفکر انتقادی، پژوهش و کاربردهای واقعی، دانش‌آموزان را برای تحصیلات عالی توانمند می‌کند. با انتخاب درست شاخه و سطح ریاضی و با برنامه‌ریزی منظم، می‌توان به نمرات قوی رسید و مسیر پذیرش دانشگاهی را هموار کرد.
